Brend bozorga chiqishidan oldin, u kim uchun ishlashi va raqobatchilardan nimasi bilan farq qilishini aniqlab olishi kerak — odatda bularning barchasi bozorda mavjud bo‘lgan eng katta o‘yinchidan kelib chiqib aniqlanib olinadi. Masalan, Coca-cola va Pepsi bunga dalil bo‘la oladi — Coca-cola o‘zini oilaviy, baxt va muhabbat haqidagi gapiradigan brend sifatida ko‘rsatsa, Pepsi aksincha yoshlarga mos, dangal, sport va faolliklarga yaqin brend sifatida rivojlanishga harakat qiladi. Yoki boshqa misol — McDonald’s hamda Burger King. McDonald’s ezgu brend, u oilaviy qadriyatlar haqida gapiradi, Burger King esa o‘zini isyonkor, botir, yosh yigitlarga o‘xshab tutadi, joyi kelsa qo‘polroq hazil ham qilib qo‘yishi mumkin. Brendni raqobatchilardan farqlab, uning maqsadli auditoriyasini aniqlab beradigan omil “pozitsiyalash” deb ataladi. Bundan ancha yil oldin brendlar pozitsiyasini qandaydir texnika UTP lar atrofida qurishgan, masalan, avtomobil ishlab chiqaruvchilarining biri bizda eng qulay o‘rindiqlar bor desa, boshqasi eng sifatli faralar bilan maqtangan. Taxminan 1980-yillarga kelib odamlar oddiy UTP endi ishlamaydi degan fikrga kelishgan. Shunda brendlar bir-biriga juda o‘xshash mahsulot ishlab chiqarishsa ham, ularning xarakteri, ovozi, kayfiyati va pozitsiyasi har xil bo‘lishi mumkinligini tushunib yetishgan. Shundan beri brendlar nafaqat o‘z mahsulotlariga, balki o‘zlarining “yuzlari”, pozitsiyalariga sarmoya kiritib, uni borgan sari o‘ziga xos qilishga urinib kelishadi. Shuning uchun bugun McDonald’s bilan Burger King aslida deyarli bir xil burger qilishsa ham, ularning birida oilaviy, farzandi bor odamlar o‘tirsa, boshqasida oldiga yosh do‘stlar to‘dasi kelib ovqatlanishadi. Minim sizga o‘ziga xos pozitsiyalashni yaratib, raqobatchilardan ajralib chiqishda hamda shu orqali sizning brendingizga yaqin bo‘lgan auditoriyani topishda yordam bera oladi. |
